​

Özet:

Gemi satışı, denizcilik sektörünün temel taşlarından biridir ve bu süreçte anlaşmanın ilk somut adımı, Anlaşma Muhtırası (Memorandum of Agreement) imzalanmasıdır. Bu belge, gemi satışına dair temel unsurların yer aldığı sözleşme niteliğinde bir dokümandır. Uygulamada, gemi satışlarında uluslararası geçerliliği olan örnek MoA formları kullanılmaktadır. Bu formlar sözleşmede düzenlenmesi gereken genel konuların bir taslak halinde bulunduğu MoA örnekleri olmakla birlikte sektördeki standartları belirlemektedir. Norwegian Saleform 2012, uzun yıllar boyunca sektörde en yaygın kullanılan MoA formu olmuştur. Denizcilik sektörüne yön veren bir aktör olan BIMCO, kendi imzasını taşıyan rakip formunu 2022 yılında piyasaya sürmüştür. Bu iki form arasında göze çarpan benzerlikler olmakla birlikte, özellikle Covid-19 Pandemisi’nin ardından denizcilik sektöründeki yenilikleri de regüle eden BIMCO SHIPSALE 22, daha modern ve geniş bir kullanım yelpazesi için tasarlanmıştır. Bu makalede, Norwegian Saleform 2012 ve BIMCO SHIPSALE 22 formlarının detaylarını karşılaştırarak, denizcilik sektöründeki değişen talepleri ve gemi satış süreçlerindeki etkilerini ele alacağız. Bu analiz, gemi satışıyla ilgilenen taraflar için yol gösterici olacak ve hangi formun tercih edilmesi gerektiği konusunda daha iyi bir anlayış sağlayacaktır.

​

Giriş:

BIMCO, Gemi Satışı için kendi Anlaşma Muhtırası (bundan sonra MOA olarak anılacaktır) formatı olan SHIPSALE 22'yi (bundan sonra SHIPSALE 22 olarak anılacaktır) 25 Nisan 2022 tarihinde deniz piyasasına tanıtmıştır. Bu makalede, SHIPSALE 22'nin genel bakışını sunacak ve onu yaygın olarak kullanılan NORWEGIAN SALEFORM 2012 (bundan sonra NSF 2012 olarak anılacaktır) ile karşılaştıracağız.

Denizcilik sektörü gelenekçi bir yapıya sahiptir ve uygulamalarında yapılan değişiklikleri kabul ettirmek oldukça zordur. Sektördeki alışkanlıklar adeta ‘miras’ gibi benimsenir ve kolaylıkla değiştirilmez. Bu nedenle, SHIPSALE 22'nin sektör tarafından kabul görmesi için yeni düzenlemeler masaya getirirken aynı zamanda bu yeniliklerin sektörün ihtiyaçlarını karşılaması ve pazar taleplerine cevap niteliğinde olması gerekmektedir. Piyasanın yeni düzenlemelere ilişkin motivasyonu son derece önemlidir. Gemi Satışının ‘mirasını’ değiştirmek için SHIPSALE 22'nin, NSF 2012'nin barındırdığı boşlukları dolduran ve uygulamadaki sorunlara cevap olmak için mevcut formu tekrardan ele alan yeni bir form olduğunu göstermesi gerekmektedir.

​

NSF 2012'nin Sektördeki Hakimiyeti ve BIMCO'nun Benzersiz Stratejisi:

NSF 2012, sirkülasyonda başka formlarda bulunuyor olmasına rağmen, Gemi Satışı için en yaygın kullanılan sözleşme formudur. Bu sebeple BIMCO, yeni formdaki iyileştirmeleri göstermek için riskli ve sıradışı bir strateji benimseyerek kendisine rakip olan formu kullanmayı ve NSF 2012 üzerinde eklentiler ve revizyonlar yapmayı tercih etmiştir. Bu strateji, sektöre tamamen yabancı bir sözleşmeyi benimsetmeye çalışmak yerine halihazırda en yaygın kullanılan sözleşmenin daha iyi bir hale getirildiğini göstermek için kurgulanmıştır.

Bu yaklaşım, sektörde tanınan ve en çok kullanılan sözleşme yapısının üzerine kendi imzası ile yenilikler inşa etmek ve daha hızlı kabul görmesini sağlamak gibi avantajlar barındırmaktadır. Kullanıcıların yoğun bir değişiklik hissini, tanıdık bir yapı ile en aza indirgemeyi amaçlayan bu strateji aynı zamanda bir çok eleştiriye de maruz kalmıştır. Eleştirmenler, bu stratejinin devrim niteliğinde değişiklikler getirmediğini ve mevcut form üzerinde ufak değişikliklerden öteye geçmediğini bunun yerine, temel unsurlarını değiştirilmeden sadece BIMCO imzasının taşıyan bir Norveç SALEFORM 2012 olduğu yönünde değerlendirirerek yoğun eleştirilerde bulunmuşlardır.

Bu stratejinin işe yarayıp yaramaması, formun içerisine eklenen yeni maddelerin ve revizyonların orijinal formun eksikliklerini ne kadar iyi ele aldığına ve onu gerçek anlamda geliştirmesine bağlıdır. Bazı kullanıcılar bu aşamalı değişiklikleri takdir ederken, bazıları ise daha önemli revizyonlar görmek istemekteydi.

Bu makale, yeni formun iyileştirmelerine dayanarak iki formun hükümlerini karşılaştırıp, Gemi Satışı ve Alım işlemleriyle ilgilenenlerin en iyi yaklaşımını belirlemelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

​

Değişim İhtiyacı:

BIMCO, mevcut satış formlarının artık amaca uygun olmadığını; yolsuzlukla mücadele, kara listeye giren ülkeler, gizlilik, garantörlük gibi konular hakkında ek maddelerin eklenmesinin artık mevcut formu aşırı derecede karmaşık hale getirdiğini iddia etmektedir. Durumun vahameti, sözleşmelere sonradan eklenen maddelerin formatın kendisinden daha uzun olması ile dile getirilmektedir..

Formun pratikliğini sağlamak amacıyla, BIMCO, pazar taleplerini ortaya koymaları için sektör uzmanlarına formun tasarlanmasında önemli bir rol oynatmıştır. Form, Gemi Satış işleminin kronolojik sırasını takip edecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca, SHIPSALE 22'deki değişiklikler ve düzenlemeler, mevcut formlarla sık sık yapılan değişikliklere ve ek maddelere olan ihtiyacı azaltmayı amaçlamaktadır. Bu şekilde Gemi Satış işlemleri için daha standart (eklenti ve değişikliğe ihtiyaç duymayacak) ve kullanıcı dostu bir belge hazırlamayı hedeflemişlerdir.

​

Covid-19 Pandemisi Etkisi:

2020'deki Covid-19 salgını nedeniyle BIMCO'nun Satış formu gecikmeli olarak piyasaya sürülmüştür. Bu durum, iki ana nedenden dolayı BIMCO için daha faydalı olmuştur.  Bunlardan ilki, pandeminin hiçbir şeyin kalıcı ve kesin olmadığını göstermesidir. Değişime direnen insanların zorunluluk sebebiyle yeni hayat düzenine alışmaları, zihniyet değişikliğine yol açmıştır. Piyasanın yeni koşullara adapte olmak zorunda kalmasıyla birlikte, geleneksel tabular ortadan kalkmıştır.

İkinci olarak, pandemi denizcilik sektöründe yeni problemlere yol açarak, çözüm ve modernizasyon için daha büyük bir talep oluşturmuştur. Güncellenmiş bir ürün olan SHIPSALE 22 ile, ortaya çıkan bu sorunların çözümüne ve bu çözümlerin regüle edilmesine daha çok ihtiyaç doğmuştur. Bu sebeple daha etkili hale gelmiştir. Covid-19 pandemisi, denizcilik sektöründe kilitlenmelere ve başkaca sorunlara sebep olarak sektörü gelişmeye zorlamıştır. Sonuç olarak, sektör, Covid-19 pandemisi döneminde test sürüşünü yaptığı, uzaktan satışlar, daha esnek kurallar ve teknolojik uygulamaları yeni formda regüle edilmiş olarak bulabilmektedir. Lafı daha fazla uzatmadan SHIPSALE 22'nin ayrıntılarına geçelim.

 

Yapı:

SHIPSALE 22'nin yapısı dört ayrı bölümden oluşmaktadır: Kutu formatı ile sözleşme genel koşulları için Bölüm I, Ana sözleşme koşulları için Bölüm II, Ek A (Teslimat Belgeleri Listesi) ve Ek B (İstisna Tutulan Eşyalar Listesi).

​

Bölüm I: Kutu Formatındaki Temel Sözleşme Koşulları

BIMCO'nun SHIPSALE 22 Bölüm I'de kutu formatını kullanması dikkat çekici bir durum olmuştur. Kutu formatı, BIMCO'nun sözleşmelerdeki imza ürünü olduğu için elinize aldığınızda MOA'nın bir BIMCO belgesi olarak kolayca tanınabilmesini sağlamıştır. Bu kullanıcı dostu kutu formatı ile tarafların anlaşmanın temel ticari koşullarından olan; gemi, taraf ayrıntıları, satın alma fiyatı ve iptal tarihi gibi unsurları ilk sayfada kolaylıkla görebilmeyi sağlar.

Bölüm I'deki dikkate değer gelişmeler şu şekildedir:

• Garantör (KUTU 5-6): SHIPSALE 22, Satıcı ve Alıcı Garantörlerini ayrı ayrı kutularda düzenleyerek ek Garanti anlaşmaları veya MOA’ya eklenecek ek garantör düzenlemesi ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır. Bölüm I sonunda her iki garantör de, iki tane olduğunu varsayarak, sözleşmeyi imzalayıp  sözleşmeye taraf olur ve sözleşmeye bağlı kalırlar. Ancak, garantörlerin imza kutularının altında, garantörlerin garantileri yalnızca performans ile  daha fazlasına izin vermez şekilde sınırlıdır. Bu açıdan farklı bir garanti ön görmek için yine sözleşmeye de değişiklikler yapmak gerekecektir.

• Yakıt ve Yağlar (KUTU 18): Yakıtlar, Yağlar ve Gresler bu kutunun altında ayrı ayrı düzenlenerek gemideki miktarların ayrı ayrı değerlendirilmesini kolaylaştırır ve bu öğeler için mutabakata varılan ödemenin teker teker belirlenmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda bu ayrım, yakıt satışını hariç tutma esnekliği sağlamaktadır.

• Elektronik Closing (KUTU 19): Elektronik closing seçeneği, COVID etkisi nedeniyle gündeme gelmiştir. Teknolojideki ilerlemeler ve maliyetleri azaltma isteği nedeniyle büyük ilgi toplamıştır.

• Klas Sertifikalarının Geçerliliği (KUTU 20): Özellikle daha eski gemiler için önemli arz eden klas sertifikalarının geçerliliğini ele almaktadır. Alıcılar genellikle sertifikaların teslimattan sonra belirli bir süre geçerli kalmasını talep etmektedir; SHIPSALE 22 bu talebe ilişkin müzakereye imkanı sunmaktadır. Aynı zamanda bu özel hükmün dahil edilmesine izin vererek alıcıların çıkarlarının uygun şekilde korunduğundan emin olur.

• Anlaşmaya Tabi Konular (KUTU 25): Tarafların ilgili konuları sözleşmeye dahil etmelerine izin verirek daha kapsamlı ve özelleştirilebilir bir sözleşme sağlamaktadır.

 

Bölüm II: Ana Sözleşme Koşulları ve Değişiklikler

SHIPSALE 22'nin II. Bölümü, aşina olduğumuz NSF 2012 maddelerini, bir gemi satış işleminin tipik kronolojisini takip edecek ve sözleşmeyi okumayı kolaylaştıracak şekilde düzenlemiştir. Elbette yalnızca mevcut maddelerin yer değiştirmesi ile değil, bu form birçok önemli değişiklik ve düzenlemeyle öne çıkmaktadır. Bunlar arasında:

• Madde 1-4: SHIPSALE 22'nin ilk dört maddesi, gemi satışı işleminin temel bilgileri kapsamakta ve anlaşmanın kapsamlı bir taslağını sunmaktadır. Bu maddeler, sözleşmenin yürürlük tarihi, satın alma fiyatı, satışa dahil olanlar ve istisna tutulanlar ve ödemelerin yapısı gibi kritik unsurları kapsamaktadır. İlk 4 madde okuyucunun ticari sözleşmeye ilişkin temel bilgiye sahip olmasını sağlayacaktır.

• Madde 5 – Deposit: NSF 2012'nin aksine, SHIPSALE 22, hem depozito büyüklüğünün hem de depozitonun geçeceği kişinin kimliğinin üzerinde açıkça anlaşmaya varılmasını gerekmektedir. Ayrıca, SHIPSALE 22'nin Madde 5(d)'si "Tahrip Edici Bankacılık Olayı" kavramını bizlere tanıtır.

"Tahrip Edici Bankacılık Olayı", banka veya muhabir bankalarla öngörülemeyen sorunlar sebebiyle alıcının kontrolü dışındaki faktörlerden kaynaklanan bir ödeme gecikmesi durumunda alıcı için bir güvenlik ağı sağlamaktadır. SALEFORM 2012 kapsamında bu tür bir ödeme gecikmesi, satıcının sözleşmeyi iptal etmesi ve alıcıdan tazminat talep etmesiyle sonuçlanabilecekken SHIPSALE 22, SALEFORM 2012 kapsamında alıcının gecikmeden sorumlu olmadığı üç günlük ödemesiz süreye ek olarak iki günlük bir uzatma sağlayarak daha dostane koşullar sunmaktadır.

Eleştirmenler, "Tahrip Edici Bankacılık Olayı"nı tanımlamak için kullanılan "inceleme" ifadesinin muğlaklığını eleştirmiştir. Bu olayın “incelenmesi” alıcının bankasının veya herhangi bir muhabir bankanın takdirine bırakılmıştır, bu durum taraflı kararlara yol açabilir ve netlikten uzaktır.

• Madde 6 - Inspection: SALEFORM 2012 alıcıların muayenesi için iki seçenek sunuyor: sözleşme sonrası muayeneli veya teslimat öncesi muayenesiz satış. SHIPSALE 22 kapsamında bu iki seçenek düzenlenmiştir ancak alıcının teslimat öncesi muayene hakkı SALEFORM 2012'ye göre “Geminin motor, makine, ekipman veya sistemleri test edilmeden” ibaresiyle açıkça sınırlandırılmıştır.  Bu sınırlama süreci kolaylaştırmakla birlikte özellikle hızlı pazarlama uygulamalarında kullanışlı olmaktadır.

Üstelik SHIPSALE 22, SALEFORM 2012'deki bilinen iki seçeneğe ek olarak alıcının inceleme hakkından feragat ettiği doğrudan satış seçeneğini de sunmaktadır. Bu seçenek satıcının pazarlarına, belirli satışlara, geri kiralama işlemlerine ve sıkıntılı satışlara hitap etmektedir. Bununla birlikte, alıcının talep etmesi halinde klas kayıtlarını inceleyerek hızlı bir satış sağlarken bir yandan da bir miktar durum tespiti yapabilmektedir. SHIPSALE 22'deki bu yeni ekleme, muayene olmadan bir gemi satın alma seçeneğini dahil ederek süreci basitleştirmektedir. Tarafların hızlı hareket etmesi gereken veya alıcıların gemiye zaten aşina olduğu belirli durumlarda özellikle yararlı olmaktadır. Örneğin; halihazırda kirada kullanılan gemilerin satın alınmasında kiracı/alıcı gemiyi bildiği için bu gibi süreci hızlandıran bir seçeneğin mevcut olması önem taşımaktadır. Hızlı pazar uygulamaları için son derece uygun bir maddedir.

Bu madde ayrıca, alıcıların muayeneden sonra kabul bildiriminde bulunmaları için SALEFORM 2012'de tanınan yetmiş iki saate kıyasla, son tarihi beş güne kadar uzatmaktadır. Bu uzatma, alıcılara geminin durumunu değerlendirmeleri ve bilinçli bir karar vermeleri için daha fazla zaman tanımaktadır.

• Madde 8-9 Underwater & Drydock Inspection: SHIPSALE 22'deki  denizaltı muayene hükmü, alıcılar için daha sıkı bir zaman çizelgesi ile modernleştirilmiştir. SALEFORM 2012'den farklı olarak SHIPSALE 22, dokuz günlük bildirim süresini gerektirmemektedir.

SHIPSALE 22 uyarınca alıcılar, geminin geminin kullanılabilir hale getirilmesinden sonra en fazla iki gün içinde denizaltı muayenesine başlamalıdır, aksi takdirde alıcıların denizaltı muayene hakkından feragat ettiği kabul edilmektedir. Muayene başlar ancak iki gün içinde tamamlanmazsa, iptal tarihi, tamamlanma için gereken ek süreyi de kapsayacak şekilde uzatılacaktır. Diğer bir deyişle, başlayan muayene süreyi durdurur ve muayenenin tamamlanması için bir zaman sınırı koyulmamıştır. Bu durum bir hayli belirsiz bir hüküm oluşturmakla beraberinde bazı riskler doğurmaktadır. SALEFORM 2012'den farklı olarak SHIPSALE 22, çoğu durumda alıcıların bunu teslimattan önce gerçekleştireceğini varsayarsak, denizaltı muayenesi için önceden bildirim yapılmasını gerektirmemektedir.

Madde ayrıca taraflara iki muayene yöntemi arasından seçim yapma olanağı tanır: teslimat yerinde denizaltı muayenesi, belli bulguları takiben olası bir kızak muayenesi, veya teslimattan önceki kızak muayenesi. Seçim yapılmazsa, denizaltı muayene seçeneğinin uygulanacağı kabul edilmektedir.

SALEFORM 2012'de mevcut olan, alıcıların kızak esnasında kuyruk şaftı çizimleri talep etme hakkı SHIPSALE 22'de kaldırılmıştır. Teslimat limanında kuru havuz yapılması mümkün değilse, SHIPSALE 22, alternatif bir konumda kuru havuz yapılması için ek süre gereken zamanı hesaba katarak maksimum iptal tarihini 21 güne kadar uzatmaktadır.

• Madde 10- Condition of Vessel at Delivery: SHIPSALE 22, SALEFORM 2012'ye benzer şekilde, geminin ekonomik külfetlerden ari olarak teslim edildiğine dair bir garanti içermektedir. Ancak SHIPSALE 22, SALEFORM 2012'de yer verilen maddeyi değiştirerek geminin ekonomik yükümlülüklerinden ari ve ipoteksiz bir teslimi şeklinde genişletmiştir. Satıcılar, anlaşmayı imzalamadan önce bu madde üzerinde dikkatlice inceleme yaparak uygunluğunu kontrol etmelidir.

• Madde 11 - Delivery Notices: SHIPSALE 22, "tahmini" ve "kesin" bildirimleri arasındaki ayrımı ortadan kaldırmasıyla dikkat çekmektedir. Bunun yerine, Hazırlık Bildirimi (Notice of Readiness) gönderilene kadar tüm bildirimlerin “tahmini” olduğu kabul edilmektedir. En son bildirimin, Notice of Readiness gönderilmeden üç gün önce verilmesi gerekmektedir. Bu değişiklik, deniz taşımacılığı uygulamalarının öngörülemeyen doğasına daha uygun bir uygulamadır.

• Madde 14 - Payments: SHIPSALE 22'nin 14. Maddesi, satın alma bedelinin "banka masraflarından arındırılmış tam olarak" ödenmesini garanti etmektedir. Madde, MOA kapsamındaki tüm ödemeleri ayrıntılı bir şekilde sıralar aynı zamanda  satın alma bedeli ile diğer tutarların, herhangi bir mahsup, kesinti veya stopaj olmaksızın ve açık bir şekilde brüt olarak ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu hüküm, ödemelerle ilgili olası anlaşmazlıkları en aza indirmek ve netliği artırmak amacıyla sözleşmeye dahil edilmiştir.

• Madde 16 - Delivery: SHIPSALE 22, teslimat için Satıcının hazır olduğuna dair bildiriminin (Notice of Readiness) ardından belge teslim sürecine ilişkin kapsamlı talimatlar içermektedir. Taraflar, bu closingi elektronik olarak veya yüz yüze yapma esnekliğine sahiptir.Bu durum, KUTU 19'da belirtildiği gibi, tarafların karşılıklı anlaşmalarına bağlıdır.

• Madde 17 – Post Delivery Obligations: Teslimat Sonrası Yükümlülükler, SHIPSALE 22'nin NSF 2012'nin güncellenmiş ve iyi organize edilmiş bir versiyonu olduğunun ispatı olan bu madde kapsamında düzenlenmiştir. SHIPSALE 22'deki hükümlerin birçoğu, NSF 2012'dekilere benzer olmasına rağmen, düzeni ve açıklığı ile formun daha kullanıcı dostu ve okuması daha kolay okunduğunu ortaya koyar. Daha önce de belirtildiği gibi, SHIPSALE 22'nin II. Bölümü, bir Gemi Satış işleminin tipik sürecini yansıtan kronolojik bir sırayla düzenlenmiştir.

• Madde 18 – 19 - Sellers’ & Buyers’ Termination Rights: SHIPSALE 22'de Satıcı Fesih Hakları ve Alıcı Fesih Haklarında değişiklikler bulunmaktadır. Bu değişiklikler, tarafların fesih durumunda birbirlerinden talep edebilecekleri tazminatı sınırlayan yaygın bir müzakere noktasını ele almaktadır. Her iki madde altında da, tazminat miktarı depozitoyu aştığında, tazminat miktarı "doğrudan kayıplar ve masraflar" ile sınırlıdır. Bu ayrım NSF 2012'de bulunmamaktadır.

• Madde 21 – 22 – 23 - Sanctions & Anti-Corruption & Confidentiality: SHIPSALE 22, NSF 2012 gibi daha önceki formlara yaygın olarak eklenen ek maddelere olan ihtiyacı azaltmayı amaçlamaktadır. Bunu yapmak için BIMCO, yaygın olarak NSF 2012'ye sözleşme taraflarının talebi ile sonradan eklenen maddeleri direkt sözleşme içerisinde düzenlenmektedir. Bu hükümler, mevcut piyasa uygulamalarını ve etik standartları yansıtan; yaptırımlar, yolsuzlukla mücadele ve gizlilik konularında önemli hususlar ortaya koymaktadır. Günümüzde birçok denizcilik şirketinin bu maddeleri sözleşmelere dahil etmesi oldukça standart bir durumdur. SHIPSALE 22, NSF 2012 veya diğer rakip formlardan farklı olarak sırasıyla yaptırımlar, yolsuzlukla mücadele ve gizlilikle ilgili hükümleri sözleşme içerisinde düzenlemektedir. Bu maddeler, BIMCO'nun standart ifadelerinin, güncel piyasa uygulamalarını yansıtacak şekilde, Gemi Satışına uygun olacak şekilde uyarlanmış halidir.

SHIPSALE 22'deki yaptırımlar maddesi, her iki tarafın da BIMCO'nun standart metnini kullanarak yaptırımlarla ilgili ilgili mevzuata uyma konusunda garanti vermesini düzenlemektedir. Taraflardan herhangi birinin bu maddeyi ihlal etmesi halinde, ihlal etmeyen taraf sözleşmeyi feshedebilir ve tazminat talebinde bulunabilmektedir. Bu hüküm, uluslararası yaptırım düzenlemelerine uyumu sağlamakla birlikte hukuki ve mali riskleri azaltmaktadır.

SHIPSALE 22'deki yolsuzlukla mücadele maddesi de BIMCO'nun standart ifadelerini takip eder ve tarafların yolsuzlukla ilişkili olmadıklarını garanti etmektedir. Taraflardan birinin bu maddeyi ihlal etmesi halinde, ihlal etmeyen taraf sözleşmeyi feshedebilir ve tazminat talebinde bulunabilmektedir. Bu madde etik iş uygulamalarını teşvik edip riski azaltmaktadır.

Gizlilik maddesi, gemi satış işlemi sırasında hassas bilgilerin korunmasını ele alır. Bu madde ihlal edilirse, ihlal etmeyen tarafın sözleşmeyi feshetme hakkını vermediğini özellikle açıklamaktadır. Bu, tarafların gizlilik ihlallerini bahane ederek sözleşmeden kaçmak için kullanamayacakları anlamına gelmektedir.

Özet olarak, SHIPSALE 22, gemi satış anlaşmalarındaki yaptırımlar, yolsuzlukla mücadele ve gizliliğin temel yönlerini ele almaktadır. BIMCO'nun standart ifadelerini içeren bu hükümler, uyumluluğu, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırırken aynı zamanda hassas bilgileri de korumaktadır. Bu maddelerin dahil edilmesi, bunların modern denizcilik sözleşmelerindeki öneminin ve sektörün etik uygulamalara ve risk yönetimine olan bağlılığının altını çizmektedir.

Madde 27 - BIMCO Electronic Signature Clause 2021: Bu madde, denizcilik dünyasında da etkisini gösteren kısıtlamalar nedeniyle uzaktan closing uygulamalarının artması da dahil olmak üzere, COVID-19 salgınının beraberinde getirdiği önemli değişiklikleri vurgulamaktadır. Maddede taraflara closingleri elektronik ortamda veya yüz yüze/fiziki ortamda yapma seçeneği sunmaktadır. Elektronik closing seçeneğinin tamamlayıcısı olan, Madde 16 ve Kutu 19'a uygun olarak yeni bir elektronik imza maddesi olarak eklenmiştir.

SHIPSALE 22'nin zamanlaması, uzaktan closing uygulamalarının pandemiden etkilenen yeni bir piyasa uygulaması olarak kabul edilmesiyle iyi uyum sağlamaktadır. Pandemi etkisiyle denizcilik dünyasında uzaktan closing uygulamalarının kabul görmek zorunda kalınması sebebiyle SHIPSALE 22'nin zamanlaması sektörde modernleşme yaratmak için mükemmel kombinasyonu bulmuştur. Elektronik imzaların ve uzaktan closing seçeneklerinin forma dahil edilmesi, daha verimli ve esnek iş uygulamalarına yönelik artan eğilimin altını çizmektedir. Ancak tarafların, sözleşmenin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini sağlamak için elektronik imzaların ilgili yargı bölgelerinde kabul edilebilirliğini tespit etmeleri önemlidir.

• Ek A (Delivery Documents): Defalarca vurgulandığı gibi, SHIPSALE 22, iyi düzenlenmiş ve kolay takip edilebilen bir formdur. Teslim Belgeleri, SHIPSALE 22 Ek A altında ana belgenin ayrı bir parçası olarak tutulur. Çünkü bu Teslim Belgeleri listeleri sıkça değiştirilmektedir. Bu sebeple Teslim Belgeleri SHIPSALE 2022 kapsamında ayrıca düzenlenerek, belgenin ana gövdesinin bütünlüğünü bozmadan listeyi değiştirme ve tüm listeyi bir arada görme fırsatı sunmaktadır. Özetle, SHIPSALE 22'deki Ek A, teslimat belgesi gerekliliklerini ek olarak dahil ederek basit ve anlaşılır hale getirmiştir.

• Ek B (Excluded Items List): Ek B, Hariç Tutulan Öğeler Listesinin yazılabilmesi için kasıtlı olarak boş bırakılmıştır. Tarafların bunu kendi özel ihtiyaçlarına göre her işlem için özelleştirmesine olanak tanınmıştır. Bu esneklik, her duruma özel bir yaklaşımı mümkün kılarak, tarafların satışın dışında bırakılan ürünleri tam olarak belirleyebilmelerini sağlamaktadır. SHIPSALE 22'ye Hariç Tutulan Öğeler Listesi'nin eklenmesi, alıcı ve satıcıların geminin içeriğini anlama ve neyin satış konusu olduğunu açıkça belirlemelerini sağlayarak sürecini basitleştirirken, hariç tutulan öğeleri uyarlama özgürlüğünü de sağlamaktadır.

​

Sonuç:

Sonuç olarak, BIMCO'nun SHIPSALE 22'yi tanıtması, gemi alım satımınde sektörün modernleştirme yolunda cesur bir adımıdır. Denizcilik sektörü, köklü geleneklere sahip olması nedeniyle değişimi benimsemekte oldukça yavaş kalmıştır, ancak COVID-19 pandemisinin etkisiyle, mevcut uygulamaların gözden geçirmesini ve daha esnek ve verimli yaklaşımlar benimsemesini zorunlu kılmıştır.

Yeni formun taslağının hazırlanması sürecinde, piyasaya sürülmesinden bu yana önemli bir popülerlik kazanarak piyasanın en çok kullanılan formu, NSF 2012, akıllıca değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, formun temel özünü koruyarak maddeleri modernleştirilmiştir. Sözleşmenin takibini kolaylaştırmak için yer değişiklikleri ve revizeler yaparak uygulamada yaşanan ve NSF 2012’de değerlendirilmeyen problemlere de cevap vermek için yeni maddeler eklenmiştir. SHIPSALE 22, Satış anlaşmaları için iyi organize edilmiş, kapsamlı ve açık hükümlerle yazılmış bir sözleşme ile mevcut standart formlardaki boşlukları doldurarak ihtiyaç duyulan bir çözüm hizmet vermektedir. Yerleşik piyasa alışkanlıklarını değiştirmenin zorluğunu kabul eden BIMCO mevcut formda ince değişiklikler yaptığı bu manevrayı izlemiştir. SHIPSALE 22, daha benimsenme hız ve oranlarını artırmak için aşinalıktan ve güncellenmiş sürümlere olan istekten yararlanmıştır. Burada, tanıdık ürünün güncel sürümüne yükseltme benzetmesi uygun olacaktır. Tamamen yeni bir form olmasada, revizeler, geliştirmeler ve ek düzenlemeler ile birlikte BIMCO etiketi, kullanıcıları için daha pratik ve tercih edilebilir bir form haline getirilmiştir. Özellikle yeni form, sektör bilgisi olmayanlar da dahil olmak üzere, ilk defa Gemi Satış kontratı kullanacaklar için daha kullanıcı dostu bir şekilde tasarlanmıştır. Böylece tüm tarafların daha geniş erişim ve anlayışa sahip olmaları hedeflenmiştir.

Vaka bazlı ve uygulamaya dönük bir yaklaşımla, hızla değişen toplum ihtiyaçlarına ve çağın sürekli değişen taleplerine hızla adapte olabilme esnekliğine sahiptir. SHIPSALE 22, her ne kadar uygulamaya yönelik iyileştirmeler getiriyor ve günümüz sorunlarını modern bir yaklaşımla ele alıyor olsa da, eleştirileri de beraberinde getirmektedir. En çok gelen eleştiri ise, NSF 2012 kullanımından kopmak için daha radikal değişikliklerin gerekli olduğu yönündedir. Ancak, kademeli iyileştirmeler, değişime kapalı denizcilik endüstrisi tarafından daha kolay kabul edilebilmektedir.

Benim bakış açımdan SHIPSALE 22, Gemi Satış anlaşmalarında yeni bir ufuk anlamına geliyor; her ne kadar çığır açan değişiklikler getirmede de, denizcilik sektörünün değişen ortamına hitap ederek BIMCO'nun modern uygulamaları ilerletme konusundaki kararlılığını göstermektedir. Tercih edilen bir standart form olup olmayacağı henüz bilinmiyor ancak tanıtımı, daha verimli, şeffaf ve uyarlanabilir bir Gemi Satış sürecine doğru önemli bir adıma teşkil etmektedir.

SHIPSALE 2022 İçtihat hukuku ile yaşayan ve sürekli olarak değişen İngiliz hukuk sisteminin tutumuna mükemmel bir şekilde uyum sağlamaktadır. Bu yaklaşım, temel ilkelerini korurken modern unsurları da bünyesinde barındıran, yaşayan bir hukuk sisteminin ruhunu yansıtmaktadır.

Kullanıcı dostu bu form ile daha geniş katılım ve anlayışa kapı açmakta, daha sorunsuz işlemleri ve daha açık bir anlaşma ortamını teşvik etmektedir. Peki, günümüzün ve geleceğin ihtiyaçlarına kolayca uyum sağlayabilecek yenilikler içeren ancak tanıdık bir sima taşıyan bu form piyasadayken eski alışkanlıklara bağlı kalmaya devam edecek miyiz?