Spor Hukuku Nedir?

 

Spor hukuku, spor alanıyla ilgili hukuk kurallarını ve düzenlemelerini kapsayan bir hukuk dalıdır. Spor hukuku, amatör ve profesyonel sporcuların, spor kulüplerinin, spor organizasyonlarının ve federasyonların hakları ve yükümlülükleriyle ilgili konuları kapsar.

 

Spor dünyasındaki anlaşmazlıkların çözümü için de bu hukuk dalı gündeme gelecektir. Örneğin, dopinge ilişkin uyuşmazlıklar, oyuncu sözleşmeleri, transfer süreci, takım içi ve federasyon nezdinde disiplin süreçleri, hakem hatalarına ilişkin uyuşmazlıklar gibi konularda spor hukuku uygulanabilir. 

 

‘Spor Hukuku Nedir?’ sorusu özelinde aynı zamanda, sporun ticari boyutlarına da odaklanıldığını belirtmek gerekmektedir. Özellikle futbol, basketbol, beyzbol, hentbol, voleybol ve tenis gibi popüler spor dallarında, sporcu, kulüp ve organizasyonların sponsorluk, reklam, yayın hakları, lisanslama ve ticari faaliyetleriyle ilgili düzenlemeler de spor hukuku kapsamındadır. Ayrıca, sporun hukuki çerçevesinin belirlenmesi, tarafların haklarının ve yükümlülüklerinin düzenlenmesi, sporun adil, dürüst ve saygın bir şekilde yapılmasını sağlamak üzere de spor hukukundan faydalanılmaktadır.

 

Türkiye’de Spor Hukuku ve Spor Hukuku Mevzuatı

 

Türkiye'de spor hukuku, son yıllarda giderek önem kazanan bir hukuk dalıdır. Sporun ticari ve toplumsal boyutlarındaki artış, bu alandaki hukuki düzenlemelerin de gelişmesine neden olmuştur.

 

Bu alanda Türkiye'de, özellikle son 20 yılda önemli bir gelişme gerçekleşmiştir. Ülkemizde spor hukuku düzenlemeleri, ilk olarak Spor Genel Müdürlüğü ve Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) gibi spor kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ancak son yıllarda, özellikle kulüplerin, sporcuların ve taraftarların haklarına yönelik düzenlemeler, spor hukukunun genel hukuk sistemine entegre edilmesiyle de sağlanmaya çalışılmaktadır.

 

Yukarıda bahsi geçen Spor Hukuku Derneği 2006 yılında kurulmuştur. Bu dernek, spor hukuku alanında çalışan avukatları bir araya getirerek, spor hukuku alanında farkındalık oluşturmayı ve bu alanda yapılan çalışmaları koordine etmeyi amaçlamaktadır.

 

Genel amaç spor hukukunun ilgi alanlarının tümünde bir farkındalık yaratmak iken Türkiye’deki spor hukuku düzenlemeleri, özellikle futbol alanında yoğunlaşmaktadır. TFF, kulüplerin ve futbolcuların hakları ve yükümlülükleriyle ilgili düzenlemeleri yaparken, Spor Genel Müdürlüğü de amatör spor faaliyetleriyle ilgili düzenlemeleri yapmaktadır. Bunun yanı sıra, Türkiye'de sporcuların doping, yaralanma, transfer ve sözleşme gibi konulardaki haklarına yönelik düzenlemeler de yapılmaktadır.

 

Bununla birlikte öncü kuruluşlar ile birlikte düzenlemeler yapılırken bir mevzuat ihtiyacı doğmuş ve bu doğrultuda çeşitli düzenlemeler ortaya çıkarılmıştır. Bu noktada öncelikle içerisinde kamu hukuku kurallarını da barındıran spor hukukunun özel hukukun bir alt dalı olduğunu belirtmek gerekmektedir.

 

Spor hukuku mevzuatı kendi içerisinde birçok alt dala ayrılmaktadır. Bu alt dallar arasında yer alan birincil kaynaklar Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin (IOC) ‘Olimpik Şart’ı, uluslararası spor federasyonlarının statüleri ve çıkardıkları diğer talimatlardır. İkincil nitelikteki kaynaklar ise ulusal olimpiyat komiteleri ile ulusal federasyonların çıkardıkları kaynaklardır.

 

Bunlarla birlikte birincil ve ikincil kaynaklardan başka, Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS)’ın düzenlemeleri ile Dünya Anti Doping Ajansı (WADA)’nın çıkardığı kurallar spor hukukunda bağlayıcı kaynaklar olarak yer almaktadır.

 

Türkiye'de ise spor hukuku mevzuatı bir hayli gelişmiş olmakla birlikte T.C. Anayasası’nın dernekler ve spor ile ilgili hükümleri (AY madde 59) ile Türk Medeni Kanunu’nun dernekler ile ilgili hükümleri genel düzenleyici işlemleri içerisinde barındırmaktadır. Tüm bunlarla birlikte Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun, Başarılı Sporculara Aylık Bağlanması ile Devlet Sporcusu Unvanı Verilmesi Hakkında Kanun, Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu gibi birçok düzenleme bulunmaktadır. Pek tabi bu düzenlemelerin altında da sayıca çok fazla yönetmelik ve sair düzenleme mevcuttur.

 

Spor Hukuku ve Tahkim

 

Spor hukuku, spor faaliyetlerini düzenleyen ve yöneten hukuk kurallarının bütünüdür. Türkiye'de spor hukuku, Spor Genel Müdürlüğü'nün yanı sıra Türkiye Futbol Federasyonu, Türkiye Basketbol Federasyonu ve diğer spor federasyonlarının belirlediği kurallara dayanmaktadır.

 

Türkiye'de spor tahkimi, spor anlaşmazlıklarının çözümünde kullanılan bir yöntemdir. Spor tahkiminin amacı, spor anlaşmazlıklarını hızlı ve etkili bir şekilde çözmektir. Spor tahkiminde kullanılan en yaygın yöntem, Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) tarafından yürütülen tahkimdir.

 

Türkiye'de spor tahkimine ilişkin mevzuat, Spor Tahkim Kurulu Yönetmeliği tarafından belirlenir. Bu yönetmelik, Türkiye'deki spor tahkimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Bununla birlikte spor tahkimine başvurulabilmesi için öncelikle ilgili federasyonların tahkim kurallarına uygun olarak hareket edilmesi gerekmektedir.

 

Spor Hukuku Davaları

 

Spor hukuku davaları, spor alanında yaşanan hukuki anlaşmazlıkları çözmeye odaklanan bir hukuk dalıdır. Spor hukuku davaları, profesyonel sporcular, takımlar, spor organizasyonları ve diğer spor ile ilgili kişiler ve kuruluşlar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için kullanılır. 

 

Spor hukuku davalarının, genel dava sistemi içindeki yerine bakıldığında, diğer dava türleri ile benzer bir süreç izlerler. Ancak, spor hukuku davaları özellikle sporcular, takımlar ve spor organizasyonları gibi özel sektör taraflarını içerdiği için, birçok açıdan benzersizdir. Spor hukuku davalarının genel olarak izlediği süreç şu şekildedir: 

 

- Başvuru: Bir sporcu, takım veya spor organizasyonu, bir hukuki anlaşmazlık yaşadığında, öncelikle bir spor hukuku avukatı ile iletişime geçer. Avukat, müvekkilinin durumunu analiz eder ve gerekli belgeleri hazırlar. Başvuru, ilgili mahkemeye veya Spor Tahkim Mahkemesi'ne yapılır. 

​

- Ön inceleme: Mahkeme veya Tahkim Kurulu, başvuruyu değerlendirir ve dava için uygunluk tespiti yapar. Uygun bulunması durumunda, davaya devam edilir.

​

- Duruşma: Davanın türüne bağlı olarak, duruşmalar mahkeme salonunda veya Tahkim Kurulu'nun merkezinde yapılır. Taraflar, avukatlarıyla birlikte argümanlarını sunarlar ve delillerini sunarlar.

​

- Karar: Mahkeme veya Tahkim Kurulu, davayı sonuçlandırır ve kararını açıklar. Karar, çoğunlukla yazılı olarak verilir ve taraflara tebliğ edilir.

​

- İtiraz: Taraflar, karara itiraz etme hakkına sahiptirler. Bu itirazlar genellikle, kararın hukuka uygunluğu veya delillerin yeterliliği ile ilgilidir. İtiraz sonucunda, karar ya onaylanır ya da yeniden değerlendirilir.

​

Görüldüğü üzere genel dava sistemi içerisinde spor hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda da olağan sistemden çokça farklı bir yol izlenmemektedir. Lakin bu alanın diğer disiplinlere göre daha teknik bir alan olmasından ötürü herhangi bir uyuşmazlık halinde bir spor hukuku avukatı ile çalışılması daha isabetli olacaktır. Bu derece önem arz eden spor hukuku davaları, aşağıdaki gibi birçok konuyu da kapsamaktadır:

​

- Sözleşmeler: Profesyonel sporcular, takımlar ve diğer spor kuruluşları arasında yapılan sözleşmelerin ihlaliyle ilgili davalara neden olabilir.

 

- Yaralanmalar: Sporculardaki yaralanmaların, genellikle sigorta şirketleri ile çözülebileceği ancak bazen davaya dönüştüğü durumlarda spor hukuku avukatlarına ihtiyaç duyulur.

 

- Dopingle ilgili davalar: Sporcuların doping testlerinde pozitif çıkması ve/veya dopingle ilgili diğer kuralları ihlal etmesi durumunda davalar açılabilir.

 

- Disiplin ihlalleri: Sporcular, hakemler ve antrenörler gibi kişilerin spor kurallarını ihlal etmesi durumunda disiplin davaları açılabilir.

 

- Sponsorluk anlaşmaları: Sporcuların sponsorluk anlaşmalarını ihlal etmesi veya takımların sponsorlarla ilgili anlaşmaları yerine getirmemesi durumunda davalar açılabilir.

 

Spor hukuku davaları, ulusal ve uluslararası düzeyde gerçekleşebilir ve Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) gibi özel mahkemelerde görülebilir. CAS, spor ile ilgili anlaşmazlıkların çözümüne yönelik olarak dünya genelinde tanınmış bir tahkim kurumudur.

 

Tüm bu alanlarda ve özellikle spor hukuku davaları alanında müvekkillerimize prestijli ve efektif bir hizmet sunmak üzere faaliyet yürütüyoruz. Bu kapsamda sunduğumuz başlıca hizmetlerimiz:

​

- Sporcuların kulüplerde mevcut olan hak ve alacaklarının tahsili için hukuki yollara başvurulması ve sürecin takibi,

​

- Haktan mahrumiyet cezalarının iptali için gerekli hukuki süreçlerin takibi,

​

- Kulüplere ve sporculara hukuki danışmanlık verilmesi,

​

- Profesyonel sporcu sözleşmelerin hazırlanması,

​

- Sponsorluk sözleşmelerinin hazırlanması ve sözleşmelerden kaynaklı uyuşmazlıkların takibi,

​

- Spor organizasyon faaliyetlerinin hukuki boyutuyla incelenmesi ve menajerlik sözleşmelerinin hazırlanması,

​

- Lisans alımı ve transfer süreçlerindeki hukuki destek,

​

- Sporcuların ve kulüplerin CAS (Court of Arbitration of Sport), Player Status Committee, UEFA karar mercileri ve sair merciler önünde temsil edilmesi,

​

- Sporcuların hak ve alacaklarının kulüplerden tahsil edilmesi için hukuki yolların kullanılması ve sürecin izlenmesi,

​

- Sporcuların ve kulüplerin vergi cezalarıyla ilgili uyuşmazlıklarının hukuki yollarla çözüme kavuşturulması için destek sağlanması,

​

- ‘UEFA Financial Fair Play’ kurallarına uygun yapılanma sağlanması noktasında her türlü hukuki desteğin verilmesi,

​

- Spor kulüplerinin ticari varlıklarının yönetimi ve çıkması muhtemel hukuki uyuşmazlıkların takibi ile birlikte sporcu lisans başvuru süreçlerinin takip edilmesi,

​

- Yabancı uyruklu sporcuların çalışma ve ikamet izinlerinin alınması ve gerekli tüm başvuruların takibi,

​

- Her türlü reklam ve sponsorluk sözleşmelerinin tanzim edilmesi,

​

- Gerek kulüplerin gerekse sporcuların telif hakkından doğan maddi ve manevi haklarının takibi,

​

- Sporsal faaliyetlerin yayın haklarından doğan uyuşmazlıkların çözümü noktasında hukuki danışmanlık verilmesi,

​

- Tüm bunlarla birlikte sporsal faaliyetler ile ilgili sair mevzuat bağlamında ortaya çıkacak her türlü uyuşmazlığın takip edilmesi.